เด็กเล็กๆ กับการดูดนมเป็นของคู่กัน ซึ่งนอกจากดูดนมแล้วบางคนอาจชอบดูดนิ้ว บางคนก็ติดการดูดจุกนมปลอม เพื่อกล่อมตัวเองขณะที่กำลังจะหลับ ซึ่งนอกจากช่วยให้ความเพลิดเพลินแล้ว การดูดยังถือเป็นการระบายความเครียดของเด็ก โดยปกติเด็กที่ดูดนิ้วจะเลิกได้เองตามธรรมชาติ แม้ไม่มีระยะเวลากำหนดที่แน่นอน แต่โดยทั่วไปจะไม่เกิน 4-5 ขวบ ส่วนเด็กที่ ติดจุกนมหลอก ควรเลิกก่อนนั้นค่ะ
การดูด…ความสุขเล็กๆ ของเบบี๋
ต้องยอมรับค่ะว่าจุกนมปลอมมีทั้งข้อดีและข้อเสีย ข้อดีของจุกนมหลอก คือทำให้เด็กรู้สึกมีความสุข มีความพึงพอใจเพราะการได้ดูด เป็นธรรมชาติของทารกช่วยให้เด็กนอนหลับได้เร็วขึ้น เพราะเวลาได้ดูด เด็กจะรู้สึกผ่อนคลายไม่เครียด
มีการศึกษาพบว่า การให้เด็กดูดจุกนมหลอกจะช่วยลดอัตราการเสียชีวิตจาก SIDS (Sudden Infant Death Syndrome) หรือการเสียชีวิตขณะหลับในทารกได้ ช่วยลดการร้องไห้งอแงจากอาการการโคลิก นอกจากนี้ คุณแม่ยังสามารถใช้จุกนมหลอกเบี่ยงเบนความสนใจของลูกในสถานการณ์ต่างๆเช่น เวลาฉีดวัคซีน เจาะเลือด ได้ด้วย
ส่วนการดูดนิ้วมือก็เป็นอาการปกติของเด็กเล็ก ในระยะที่กำลังอยู่ในวัยสำรวจสิ่งของด้วยปาก การดูดนิ้วในวัยทารกจึงถือเป็นเรื่องปกติ โดยส่วนมากแล้วเด็กจะดูดนิ้วน้อยลงเมื่ออายุ 1 ขวบ และค่อยๆ เลิกเองได้ แต่ถ้าติดจนโตเข้าสู่วัยอนุบาลก็ต้องแก้ไขค่ะ
โรคภัยจากการดูดจุกนมหลอก
แม้การดูดจุกนมหลอกจะมีข้อดี แต่ข้อเสียเมื่อ ติดจุกนมหลอก ติดจุกนมหลอก ที่คุณพ่อคุณแม่ควรระวังก็มีหลายประการ เช่น
– อาจทำให้มีการติดเชื้อในหูชั้นกลาง ทำให้เกิดโรคหูชั้นกลางอักเสบได้
– เสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคต่างๆ หากจุกนมไม่สะอาด
– เด็กที่ติดจุกนมหลอกมากๆ เวลานอนหลับ ถ้าจุกนมหลุดจากปากก็จะตื่น ทำให้ตื่นบ่อยจึงนอนหลับได้ไม่สนิท
– กินนมน้อยลง เนื่องจากชอบดูดจุกนมหลอกมากกว่า ทำให้ไม่ค่อยสนใจที่จะดูดนมจริงๆ
ดูดนิ้วแล้วฟันเหยินจริงหรือ
การดูดนิ้วของเด็กแต่ละคน จะมีผลต่อเหงือกและฟันแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความแรงของการดูดและการที่นิ้วไปดุนฟัน ทำให้ฟันเกหรือยื่นได้ในเด็กที่นำนิ้วเข้าปากอม โดยไม่มีการดูดจะไม่ค่อยมีปัญหาต่อฟันมากนัก แต่หากดูดด้วยความแรงและดูดบ่อยก็จะมีผลต่อฟันได้ โดยอาจทำให้เหงือกและฟันเจริญเติบโตไม่ดี การดูดนิ้วนานๆ จะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของขากรรไกร เช่น ทำให้ขากรรไกรบนยื่น ขากรรไกรล่างเล็ก ฟันแท้ขึ้นผิดรูปได้ ดังนั้น หากลูกติดการดูดนิ้ว ควรเลิกให้ได้ก่อนที่ฟันแท้จะขึ้น
ช่วยลูกบอกลาการดูด
การเลิกจุกนมหลอกจะง่ายกว่าการเลิกดูดนิ้วมือ เพราะคุณพ่อคุณแม่จะควบคุมการใช้จุกนมปลอมได้ง่ายกว่า คือสามารถเอาจุกนมออกได้ในเวลาที่ไม่ต้องการ แต่การเลิกแบบหักดิบก็ดูจะทำร้ายจิตใจลูกไปหน่อย มาเลิกแบบค่อยเป็นค่อยไปโดยพยายามเบี่ยงเบนความสนใจของลูกไปที่สิ่งอื่นเช่นของเล่นดีกว่าค่ะ เวลาเล่นเพลินๆ ลูกจะลืมการดูดจุกนมไปได้ ช่วงก่อนนอนกลางคืนอาจยอมให้ดูดจุกนมได้ แต่เวลานอนกลางวันควรพยายามกล่อมให้หลับด้วยวิธีอื่น แรกๆ ลูกอาจงอแงแต่ถ้าคุณแม่อยู่ใกล้ชิดลูกการเลิกจุกนมหลอกจะสำเร็จได้ค่ะ
ส่วนการดูดนิ้วนั้น อาจจะยากกว่าสักหน่อย เพราะพอคุณแม่เผลอเขาก็อาจเอานิ้วมือเข้าปากได้ทันที การเลิกจึงมีขั้นตอนที่มากกว่า เช่น
– เบี่ยงเบนความสนใจให้ลูกลืมการดูดนิ้ว ด้วยการให้เล่นของเล่นที่ต้องใช้มือเป็นหลัก
– ค่อยๆ ดึงนิ้วมือออกจากปากลูก เวลาที่เห็นเขาเอานิ้วมือเข้าปาก
– ไม่ควรใช้วิธีป้ายยาขมๆ หรือบอระเพ็ดที่นิ้วมือลูก เพราะแม้จะได้ผลแต่ก็เป็นการสร้างความรู้สึกไม่ดีให้กับลูก
– ในช่วงที่ยังเลิกไม่ได้ควรตัดเล็บของลูกให้สั้น ล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ
– ชมหรือให้รางวัลเวลาที่ลูกไม่ดูดนิ้ว
– หากิจกรรมให้ลูกทำก่อนเข้านอน เช่น การเล่านิทาน การพูดคุย ร้องเพลงกล่อมเพื่อให้ลูกหลับโดยไม่ต้องดูดนิ้ว อย่าใช้วิธีดุหรือบังคับให้เขาเอานิ้วออก เพราะจะยิ่งกระตุ้นให้เด็กดูดนิ้วมากขึ้นจากความเครียด
ผู้เขียน : ชนาวรรณ์
นักเขียนนิทาน เรื่องสั้น บทความสุขภาพ-พัฒนาการเด็ก
