คุณพ่อคุณแม่มั่นใจว่าดูแลร่างกายลูกน้อยครบทุกส่วนมั้ยคะ หลายๆ คนมั่นใจว่าครบ แต่กลับลืมส่วนสำคัญส่วนหนึ่งของร่างกายไป นั่นก็คือ “เท้า” โดยเฉพาะทารกที่ยังเดินไม่ได้ ทำให้คุณแม่ละเลยที่จะดูแลอวัยวะส่วนนี้ไป ความจริงแล้ว แม้ยังเดินไม่ได้แต่การดูแลเท้าก็สำคัญค่ะ เนื่องจากช่วงแรกเกิด-5 ขวบ เป็นช่วงที่กระดูกและข้อต่อของเท้าลูกมีการเปลี่ยนแปลงได้ง่าย มาดูวิธีการดูแลและป้องกัน เท้าผิดรูปในทารก กันค่ะ
วิธีการดูแลและป้องกันเท้าผิดรูปในทารก
วิธีสังเกตเท้าทารกแรกเกิด
ส่วนมากแล้วทารกแรกเกิดจะมีรูปเท้าที่สมบูรณ์ แต่ก็มีบางคนที่มีความผิดปกติของรูปเท้า คือ เท้าจะมีลักษณะบิดหมุนเข้าด้านใน ซึ่งเกิดจากการเรียงตัวของกระดูกเท้า และรูปร่างของกระดูกเท้าบางตำแหน่งผิดปกติ ไปจนถึงความผิดปกติของเอ็น กล้ามเนื้อ และเนื้อเยื่ออ่อนของเท้า อาการแบบนี้เรียกว่า “เท้าปุก” ซึ่งต้องให้แพทย์วินิจฉัยและทำการรักษาทันที อย่าปล่อยอาการ เท้าผิดรูปในทารก ไว้จนถึงวัยหัดเดินเพราะจะทำให้การเดินของลูกผิดปกติได้ โดยแพทย์อาจให้ใส่เฝือกหรือรองเท้าที่ตัดพิเศษเพื่อปรับให้รูปเท้าค่อยๆกลับมาปกติ แต่ในบางรายก็ต้องใช้การผ่าตัด
วิธีง่ายๆ ในดูแลป้องกันเท้าผิดรูปในทารก
แม้เบบี๋ของคุณแม่จะมีรูปเท้าที่ปกติในวัยแรกเกิดแต่ก็อาจเกิดปัญหาขึ้นภายหลังได้ ทั้งนี้เนื่องจากช่วงแรกเกิดถึง 5 ขวบ เป็นช่วงที่กระดูกและข้อต่อของเท้าลูกมีลักษณะนุ่มและเปลี่ยนแปลงได้ง่ายจึงมีโอกาสที่จะเกิดเท้าผิดรูปซึ่งมักเกิดจากการสวมใส่รองเท้าหรือถุงเท้าไม่พอดีกับเท้า
วิธีการดูแลง่ายๆ คือ การปล่อยให้เท้าของลูกมีอิสระมากที่สุด โดยเฉพาะช่วงที่เขายังเดินไม่ได้ไม่จำเป็นต้องใส่รองเท้าให้ค่ะ คือใส่ได้แต่ก็ไม่ควรใส่บ่อยๆ หากต้องการเพิ่มความอบอุ่นให้เท้าลูก ควรเลือกใช้ถุงเท้าที่หลวมๆ ไม่รัดนิ้วเท้าจนเกินไป หรือใส่ชุดเด็กที่คลุมไปตลอดจนถึงเท้าซึ่งมีพื้นที่ให้เท้าของเขาขยับเขยื้อนได้ และควรตัดเล็บเท้าของลูกให้สั้นอยู่เสมอโดยตัดเป็นแนวตรง เพื่อป้องกันไม่ให้เล็บไปเกี่ยวกับถุงเท้า
เช็กขนาดรองเท้าทุก 3 เดือน
เมื่อถึงวัยหัดเดิน ก็ถึงเวลาเลือกรองเท้าให้ลูกแล้วล่ะ รองเท้าที่มีขนาดพอเหมาะ จะช่วยให้ลูกมีนิ้วเท้าและเท้าที่เป็นปกติ ไม่มีนิ้วใดนิ้วหนึ่งงอหรือเท้าที่ผิดรูปไป คุณแม่จึงต้องมั่นใจว่ารองเท้าที่ลูกใส่มีขนาดพอดีกับเท้าของเขา โดยขนาดของรองเท้าที่พอเหมาะ คือ ยาวกว่าขนาดเท้าลูกประมาณ 1.5 เซนติเมตรค่ะลองให้ลูกวางเท้าบนกระดาษแข็งแล้ววาดรูปตาม จากนั้นขีดเส้นขนาด 1.5 ซม. จากจุดที่ยาวที่สุด แล้วตัดกระดาษออกมาสอดเข้าไปในรองเท้าเพื่อทดสอบดูนะคะ ว่าพอดีมั้ย
เท้าของเด็กมีขนาดที่เปลี่ยนแปลงเร็วมาก คุณแม่จึงควรวัดขนาดรองเท้าทุก 3 เดือน แต่ถ้าสังเกตว่าลูกใส่รองเท้าแล้วเจ็บ มีรอยแดงจากการจากการบีบรัด ก็ควรเปลี่ยนรองเท้าทันที ควรมีรองเท้าไว้สลับกันใส่บ้างอย่างน้อย 2 คู่นะคะ เพราะการใช้รองเท้าคู่เดิมทุกวันจะทำให้เท้าถูกบังคับให้อยู่ในรูปทรงเดียวตลอดเวลาซึ่งไม่เป็นผลดีเลย ส่วนถุงเท้าควรเลือกใช้ถุงเท้าที่ทำจากผ้าฝ้าย เพราะช่วยดูดซับเหงื่อได้ดี นอกจากนี้ ควรเปิดโอกาสให้ลูกเดินเท้าเปล่าบนพื้นหญ้าหรือพื้นทรายบ้าง
รองเท้าส้นสูงกับลูกวัยอนุบาล
สำหรับเด็กผู้หญิงในวัยนี้ยังไม่ควรใส่รองเท้าส้นสูงนะคะ เพราะอาจทำให้กระดูกเท้ามีการพัฒนาผิดปกติ และมีปัญหาเกี่ยวกับการเดินได้ เนื่องจากเวลาเด็กสวมรองเท้าส้นสูง ส่วนที่รับน้ำหนักจะไปอยู่ที่ปลายเท้าแทนที่จะถูกกระจายไปทั่วเท้า ประกอบกับส่วนหัวของรองเท้าส้นสูงมักมีลักษณะเรียวแหลม ทำให้นิ้วเท้าถูกบีบจนนิ้วเท้าผิดรูปได้ นอกจากนี้ยังเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุจากการสะดุดล้มได้ง่าย เพื่อสุขภาพและความปลอดภัยเลือกรองเท้าแบบส้นเตี้ยดีกว่าค่ะ
นวดสปาเท้าฉบับเบบี๋
เพราะเท้าต้องทำงานหนัก ยิ่งพอเจ้าตัวเล็กเดินได้ เขาจะสนุกกับการเดิน วิ่ง กระโดด ได้ทั้งวันอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย เรามาช่วยลูกผ่อนคลายกล้ามเนื้อด้วยการนวดสปาเท้าฉบับเบบี๋กันค่ะ โดยในช่วงก่อนนอน หรือหลังจากอาบน้ำในตอนเย็น ให้ลูกได้แช่เท้าในน้ำสบู่อุ่นๆสักพักจากนั้นเช็ดทำความสะอาดเท้าและซอกนิ้วเท้าให้แห้ง แล้วนวดเบาๆ บริเวณนิ้วเท้า ฝ่าเท้า และน่อง การนวดจะช่วยให้ลูกรู้สึกผ่อนคลาย ทำให้หลับสบาย และระหว่างนวดคุณแม่ควรถือโอกาสสังเกตว่าเท้าของลูกมีความผิดปกติหรือไม่ เช่น การบาดเจ็บจากการหกล้ม, แผลถลอก, ร่องรอยจากรองเท้ากัด ถ้ามีจะได้ช่วยดูแลได้ทันทีค่ะ
ผู้เขียน : ชนาวรรณ์
นักเขียนนิทาน เรื่องสั้น บทความสุขภาพ-พัฒนาการเด็ก
