เสริมทักษะการใช้มือและนิ้ว ให้ลูกวัย 7-9 เดือน

หน้าแรก/พัฒนาการเด็ก/เสริมทักษะการใช้มือและนิ้ว ให้ลูกวัย 7-9 เดือน
เสริมทักษะการใช้มือและนิ้ว ให้ลูกวัย 7-9 เดือน

ความสามารถในการใช้มือ โดยเฉพาะการใช้นิ้วหัวแม่มือโน้มเข้าหานิ้วมือทั้งสี่ในการหยิบจับ เป็นความสามารถพิเศษของมนุษย์ ที่มีเหนือสิ่งมีชีวิตอื่นๆ บนโลก แต่กว่าที่ทารกจะเริ่มใช้มือหยิบจับสิ่งต่างๆ ได้นั้น ต้องรอถึงวัย 7-9 เดือนค่ะ

ในวัยแรกเกิด-6 เดือน เจ้าตัวเล็กจะยังแยกส่วนการทำงานของแขน มือ นิ้ว ไม่ค่อยออก เขาจะเข้าใจว่ามือเป็นอวัยวะส่วนเดียวกับแขน ทำให้เวลาโบกมือเขาจะใช้แขนทั้งแขนโยกไปมา จนถึงวัย 7-9 เดือน เขาถึงจะโบกมือบ๊ายบายแบบขยับข้อมือและนิ้วได้

เริ่มรู้จักการใช้มือและนิ้ว

ถ้าคุณแม่สังเกตดีๆ จะพบว่าก่อนหน้านี้ ในวัย 6 เดือน เวลาต้องการหยิบฉวยสิ่งของลูกจะใช้มือทั้งมือจับ หรือใช้ฝ่ามือตะปบ ถ้าเป็นของชิ้นใหญ่เขาจะใช้ฝ่ามือทั้งสองช่วยกันจับขึ้นมา ทำให้ยังไม่สามารถหยิบของที่มีขนาดเล็กได้ แต่พอถึงวัย 7 เดือน เขาจะเริ่มรู้จักการใช้นิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มือหยิบสิ่งของชิ้นเล็กๆ ขึ้นมาได้ ถึงตอนนี้เขารู้แล้วว่ามือของตัวเองนั้นเป็นเครื่องมือในการไขว่คว้าสิ่งต่างๆ มาสำรวจ เขาจึงสนุกกับการใช้มือ ทั้งหยิบ จับ ไปจนถึงพฤติกรรมที่อาจดูไม่น่ารักอย่างการตบ ตี หากเขาตีคนอื่นคุณแม่ต้องคอยเตือนด้วยนะคะ

พออายุ 8-9 เดือน ลูกจะสามารถใช้นิ้วชี้ชี้สิ่งต่างๆ ได้ ช่วงนี้ล่ะค่ะที่ท่าทางการโบกมือบ๊ายบายจะเริ่มเปลี่ยนจากการใช้แขนทั้งแขนโบก มาเป็นการโบกแบบขยับข้อมือและนิ้ว ในปลายเดือนที่ 9 เขาจะเริ่มสนุกกับการปล่อยหรือทิ้งของลงพื้นซึ่งไม่ใช่เรื่องที่ทำได้ง่ายๆ เลย

ฝึกกล้ามเนื้อมือด้วยลูกบอลหลากสี

ในช่วงวัยนี้เด็กๆ จะสามารถแปลภาพลักษณะคร่าวๆ ของวัตถุที่เห็นได้ 3 อย่าง คือ ทรงกลม สามเหลี่ยม และสี่เหลี่ยม ทำให้พวกเขาถูกใจของเล่นอย่างลูกบอลสีสันสดใส และบล็อกไม้เป็นพิเศษ

เพื่อให้ลูกใช้มือได้เก่งขึ้น คุณแม่ควรที่จะยื่นสิ่งของให้เขาถืออยู่เสมอ แม้ว่าเขาจะไม่เล่น แต่การได้จับ ได้ถือสิ่งของหลายๆ ประเภท จะช่วยส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องความแตกต่างของวัตถุได้เป็นอย่างดี

แรกๆ ลูกอาจยังถือของพร้อมๆ กันสองมือไม่ได้ หากเขาถือของเล่นอยู่ในมือขวา แล้วคุณแม่ยื่นของอีกชิ้นให้เขาที่มือซ้าย เขาจะปล่อยของที่อยู่ในมือขวาออก แล้วรับของชิ้นใหม่ด้วยมือซ้าย แต่ถ้าคุณแม่ฝึกให้เขาบ่อยๆ ไม่นานเขาก็จะเปลี่ยนมือที่ถือของได้อย่างคล่องแคล่ว โดยอาจจะย้ายของชิ้นแรกไปไว้ที่อีกมือ แล้วรับของอีกชิ้นมาถือไว้พร้อมกันได้

เสริมพลังกล้ามเนื้อมัดเล็ก

ประมาณปลายเดือนที่ 9 ลูกจะรู้จักการปล่อยสิ่งของออกจากมือได้ เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย กระบวนการคลายนิ้วออกจากสิ่งของที่ถืออยู่เป็นเรื่องยากมากสำหรับเด็กที่เพิ่งรู้จักการใช้มือและนิ้ว ดังนั้น เพื่อเสริมพลังกล้ามเนื้อมัดเล็ก ควรเปิดโอกาสให้เขาได้ปล่อยหรือทิ้งสิ่งของลงพื้นเสมอ เพื่อความปลอดภัยของเล่นที่จะเลือกให้ลูกวัยนี้ควรเป็นของที่มีผิวเรียบ นุ่ม มีความยืดหยุ่น และไม่แตกหักง่าย เพราะลูกจะไม่เพียงสนุกกับการปล่อยของลงพื้นเท่านั้น แต่เขาจะสนุกกับการปาของด้วย

เรียนรู้สิ่งใหม่ด้วยสองมือ

ของเล่นหยิบหยอดก็เป็นอีกสิ่งที่ช่วยฝึกสายตาให้ประสานกับมือได้ แต่ถ้าอยากหาของเล่นที่จะเพิ่มทักษะอีกขั้นแล้วล่ะก็ ควรให้ของเล่นที่มีสายเชือกสำหรับดึงได้แก่เขา แรกๆ ลูกอาจจะยังเล่นไม่เป็น แต่สักพักเขาก็จะสนุกสนานและตื่นเต้นทุกครั้งที่เห็นของเล่นเคลื่อนที่ได้ตามจังหวะการดึง-ลาก

ลูกกำลังพยายามใช้อวัยวะที่ค้นพบใหม่นี้ในการสำรวจและเรียนรู้สิ่งต่างๆ ถึงตอนนี้เขารู้แล้วล่ะว่า มือของเขานั้นสามารถทำให้วัตถุบางอย่างเคลื่อนไหวได้ ของกลมๆ พอแตะก็จะกลิ้งหนี ของบางอย่างเขย่าแล้วมีเสียง เขาสามารถทำให้ของเคลื่อนที่ได้ด้วยการขว้างปาและลากดึง สิ่งที่ดูเหมือนเรื่องเล็กๆ เหล่านี้ล่ะค่ะเป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยให้เขามีพัฒนาการการเรียนรู้ด้านอื่นๆ ตามมา

ผู้เขียน : ชนาวรรณ์
นักเขียนนิทาน เรื่องสั้น บทความสุขภาพ-พัฒนาการเด็ก คอลัมนิสต์นิตยสาร M&C แม่และเด็ก
ภาพประกอบ : น้องเบบี๋-ด.ญ.ดาริน ศิลปมงคลกุล