การได้ยินของทารกมีพัฒนาการมานับตั้งแต่อยู่ในครรภ์แล้วล่ะค่ะ เริ่มจากช่วงอายุครรภ์ 4-5 เดือน เขาจะได้ยินเสียงการทำงานของอวัยวะต่างๆ ในร่างกายคุณแม่ เช่น เสียงเต้นของหัวใจ การบีบตัวของกระเพาะอาหาร-ลำไส้ รวมทั้งเสียงพูดของคุณแม่ ต่อมาระบบการได้ยินของเขาจะพัฒนาขึ้น จนสามารถได้ยินเสียงจากภายนอกได้ ทำให้คุณพ่อคุณแม่ช่วยกระตุ้นพัฒนาการด้านการได้ยินให้เขาได้ตั้งแต่ก่อนคลอด
เสริมพัฒนาการได้ก่อนคลอด
เพราะการได้ยิน มีส่วนอย่างมากต่อพัฒนาการหลายๆ ด้าน ทั้งด้านการเรียนรู้ ความจำ และการสื่อสาร ซึ่งการมีพัฒนาการด้านการได้ยินที่ดีจะมีส่วนช่วยให้ลูกสามารถพูดได้เร็วในวัยหัดพูด โดยคุณพ่อคุณแม่ช่วยกระตุ้นพัฒนาการด้านการได้ยินให้เขาได้ด้วยการ พูดคุย อ่านนิทาน เปิดเพลงให้ลูกฟังตั้งแต่ตอนที่เขายังอยู่ในท้อง
สำหรับการเลือกเพลงคุณแม่อาจสงสัยว่า จำเป็นต้องฟังเพลงคลาสสิก หรือเพลงที่ได้รับคำแนะนำว่าช่วยพัฒนาสมองทารกหรือไม่ จริงๆ แล้วอยากให้เริ่มจากเพลงที่คุณแม่ชอบก่อนจะดีกว่าค่ะ เพราะคุณแม่บางคนก็ไม่ชอบเพลงคลาสสิกเอาเสียเลย ถ้าฝืนฟังไปแทนที่จะรู้สึกผ่อนคลาย จะกลายเป็นเพิ่มความเครียดให้คุณแม่ได้ พอคุณแม่เครียดแน่นอนว่าเจ้าตัวเล็กในท้องก็จะเครียดไปด้วย
จากนั้นค่อยสลับมาฟังเพลงน่ารักๆ ที่เหมาะกับเด็กอย่าง Twinkle Twinkle Little Star หรือเพลงอื่นๆ ที่มีจังหวะช้า นุ่มนวล ทำนองดนตรีค่อนข้างสม่ำเสมอ ลื่นไหลต่อเนื่องกันไปตลอดเพลง ฟังแล้วมีความสุข รู้สึกสบาย ลองสังเกตนะคะเวลาที่คุณแม่เปิดเพลงที่เขาชอบหรือรู้สึกคุ้นเคยเขาก็จะตอบสนองด้วยการขยับตัวไปมา
การได้ยินของทารกแรกคลอด
ทารกแรกคลอดสามารถได้ยินเสียงต่างๆ รอบตัวได้แล้ว แม้จะยังไม่สมบูรณ์แบบเสียทีเดียว ในวัยแรกเกิดนี้เจ้าตัวเล็กจะชอบฟังเสียงที่มีระดับเสียงสูงๆ ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ที่ต้องการกระตุ้นระบบการได้ยินของทารกจึงควรคุยกับเขา ด้วยน้ำเสียงที่สูงกว่าปกติเล็กน้อย ใช้ประโยคง่ายๆ สั้นๆ และพูดซ้ำบ่อยๆ จะทำให้ทารกคุ้นเคยกับการได้ยินและมีทักษะด้านการฟังดีขึ้น
และเพราะเขาได้ยินเสียงต่างๆ มาตั้งแต่ยังอยู่ในท้อง ดังนั้น เขาจึงชอบฟังเสียงที่คุ้นเคยอย่างเสียงของคุณแม่มากที่สุด นิทานที่เคยฟัง รวมทั้งเสียงเพลงที่เคยได้ยินก็เป็นเสียงที่เขาชอบ เวลาที่ลูกงอแงหากคุณแม่อุ้มเขาแนบอกเสียงหัวใจของคุณแม่ที่เขาคุ้นเคยจะช่วยให้ลูกรู้สึกสงบและอารมณ์ดีขึ้นได้
ฝึกฟังเสียงต่างๆ ในวัยหัดพูด
เมื่อถึงวัยหัดพูด เด็กที่ขาดการกระตุ้นทางการฟังและการสื่อสารที่เหมาะสมอาจมีปัญหาพูดช้าได้ คุณพ่อคุณแม่ช่วยลูกได้ด้วยการฝึกให้เขาฟังเสียงต่างๆ รอบตัว อย่างเสียงโทรศัพท์ เสียงรถ เสียงสัตว์เลี้ยง เสียงของเล่น แล้วพูดคุยกับลูกเกี่ยวกับเสียงต่างๆ เหล่านั้นอย่างใกล้ชิด เพื่อให้เขาได้สังเกตสีหน้าและวิธีขยับปากของคุณแม่ขณะพูด
และเชื่อมั้ยคะว่าเด็กบางคนขาดทักษะในการเรียนรู้เรื่องการพูด เพราะคุณแม่คุณพ่อรู้ใจลูกมากจนเด็กไม่มีโอกาสได้ใช้คำพูดเพื่อบอกความต้องการของตัวเอง ถ้าเป็นเช่นนั้น ต้องปรับที่ตัวคุณพ่อคุณแม่ด้วย ควรพูดกับลูกให้บ่อยขึ้น เปิดโอกาสให้ลูกได้พูดคุยโต้ตอบ โดยขณะที่ลูกพยายามนึกคำพูด ไม่ควรรีบบอกว่าลูกกำลังจะพูดอะไร ไม่นานลูกก็จะใช้คำพูดสื่อสารได้เก่งค่ะ
ผู้เขียน : ชนาวรรณ์
นักเขียนนิทาน เรื่องสั้น บทความสุขภาพ-พัฒนาการเด็ก
