คุณแม่ ตั้งครรภ์ ที่มีสุขภาพดี ไม่มีความผิดปกติใดๆ แสดงออกมา ทว่าพอไปตรวจครรภ์กลับพบว่าทารกตัวเล็ก มีน้ำหนักเพิ่มน้อยกว่าเกณฑ์มาก สิ่งเหล่านี้อาจบอกคุณเป็นนัยว่ารกกำลังเสื่อมสภาพก่อนกำหนด และเพราะคุณแม่จะไม่รู้สึกผิดปกติใดๆ เลย อาการรกเสื่อมสภาพก่อนกำหนดจึงเป็นภัยที่แอบคุกคามคุณแม่และลูกน้อยอยู่เงียบๆ
รกเสื่อมสภาพก่อนกำหนดคืออะไร
หลังจากที่ไข่ได้รับการผสม ไข่จะแบ่งเซลล์บางส่วนพัฒนาเป็นรก พร้อมสายรก และบางส่วนพัฒนาเป็นร่างกายของทารก รกนี้จะฝังตัวอยู่ในผนังมดลูกของแม่ ทำหน้าที่ลำเลียงน้ำ สารอาหาร และอากาศจากแม่สู่ลูก เมื่อรกมีอายุมากขึ้นจะมีแคลเซียมไปเกาะที่รก ทำให้รกทำงานได้น้อยลง โดยปกติแล้วรกจะเสื่อมสภาพเมื่ออายุครรภ์ 41-43 สัปดาห์ ดังนั้นหากคุณแม่ตั้งครรภ์ครบ 41 สัปดาห์แล้วยังไม่เจ็บครรภ์คลอด คุณหมอมักจะแนะนำให้ผ่าคลอด
ทว่าในบางครั้งอาจมีปัจจัยบางอย่าง เช่น การสูบบุหรี่ สูดควันธูป การเป็นเนื้องอกรก หรือการติดเชื้อที่รก ที่ทำให้รกเสื่อมสภาพก่อนกำหนดเวลาดังกล่าว เมื่อรกเสื่อมสภาพ ทารกจะไม่ได้รับสารอาหารตามสมควร อาจทำให้ตัวอ่อนฝ่อ เด็กเสียชีวิตในครรภ์ หรือคุณหมอต้องตัดสินใจผ่าคลอดก่อนกำหนด
จะรู้ได้อย่างไรว่ารกกำลังเสื่อมสภาพ
รกเสื่อมสภาพไม่ก่อให้เกิดอาการใดๆ กับคุณแม่ทั้งนั้น จะพบก็แต่อาการที่เกิดกับทารกเท่านั้น กล่าวคือ
1.ทารกมีน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ เมื่อรกไม่อาจลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนไปยังทารกได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ อัตรการเจริญเติบโตของทารกจะน้อยกว่าปกติ ดังนั้นเมื่อเครื่องอัลตร้าซาวด์คำนวณน้ำหนักแล้วพบว่าทารกมีน้ำหนักเพิ่มน้อย ย่อมนับเป็นอีกหนึ่งข้อบ่งชี้ว่าอาจจะเกิดภาวะรกเสื่อมสภาพก่อนกำหนดขึ้น
2.มีปริมาณน้ำคร่ำน้อย การที่รกทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพทำให้เลือดไปเลี้ยงไตของทารกน้อยลง ทำให้ทารกปัสสาวะลงในถุงน้ำคร่ำน้อยลง น้ำคร่ำจึงมีปริมาณน้อยไปด้วย
3.แคลเซียมเกาะรกเป็นจำนวนมาก เมื่อพบข้อบ่งชี้ว่าทารกมีน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์และมีน้ำคร่ำน้อย คุณหมอจะทำการตรวจแคลเซียมในรก หากพบว่ามีปริมาณมากก็จะสามารถฟันธงได้ว่ารกเสื่อมสภาพก่อนกำหนด
แนวทางการรักษา
หากสาเหตุเกิดจากอาการป่วยของแม่ เช่น คุณแม่เป็นโรคเบาหวาน ความดัน หรือโรคอื่นๆ เกี่ยวกับหลอดเลือด คุณหมอจะรักษาที่ต้นเหตุก่อน หากเกิดจากการที่คุณแม่สูบบุหรี่ รับควันหรือสารพิษ คุณแม่ก็ต้องงดรับสิ่งดังกล่าวทันที คุณหมอจะตรวจการเจริญเติบโตของทารกอย่างใกล้ชิด และหากมีอายุครรภ์พอสมควร คุณหมออาจพิจารณาผ่าคลอดก่อนกำหนด โดยจะมีการฉีดยาขยายปอดให้กับน้องตั้งแต่ตอนที่อยู่ในครรภ์ เพื่อเตรียมน้องให้พร้อมกับการหายใจด้วยตัวเองเร็วกว่าปกติ หลังจากผ่าคลอดแล้ว น้องต้องอยู่ในตู้อบจนกว่าจะพร้อมออกสู่โลกภายนอก
