คุณแม่สุขภาพดี ไม่เคยเป็นเบาหวานมาก่อน แต่มันเกิดอะไรขึ้น อยู่ดีๆ พอ ตั้งครรภ์ ค่าน้ำตาลในเลือดก็สูงพรวดพราด แถมคุณหมอยังบอกว่าเป็น ‘เบาหวานขณะตั้งครรภ์’ อีก เบาหวานชนิดนี้มันคืออะไร เกิดจากอะไร แล้วจะดูแลตัวเองอย่างไรกันดี ที่นี่มีคำตอบ
เบาหวานขณะตั้งครรภ์เกิดจากอะไร
เบาหวานขณะตั้งครรภ์เกิดจากฮอร์โมนตัวหนึ่งที่จะสูงขึ้นในขณะตั้งครรภ์ โดยฮอร์โมนตัวนี้มีฤทธิ์ต้านอินซูลิน ซึ่งอินซูลินก็คือฮอร์โมนที่ตับอ่อนผลิตขึ้นเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เมื่ออายุครรภ์มากขึ้นฮอร์โมนที่ออกฤทธิ์ต้านอินซูลินนี้ก็จะสูงขึ้นตามไปด้วย เบาหวานจึงมักจะเกิดกับคุณแม่ที่มีอายุครรภ์ 5 เดือนขึ้นไป และพบน้อยในคุณแม่ที่ตั้งครรภ์ไม่เกิน 20 สัปดาห์
นอกจากนี้เบาหวานขณะตั้งครรภ์อาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ เช่น คุณแม่มีน้ำหนักเกินมาตรฐานมาก มาตั้งแต่ก่อนการตั้งครรภ์, คุณแม่ที่มีประวัติแท้ง หรือเคยคลอดทารกที่มีน้ำหนักเกินกว่า 4 กิโลกรัม, คุณแม่เป็นเบาหวานที่เกิดจากการรับประทานแป้งและน้ำตาลมากจนร่างกายไม่อาจผลิตอินซูลินได้อย่างพอเพียงมาตั้งแต่ก่อนการตั้งครรภ์ หรือมีประวัติคนในครอบครัวเป็นเบาหวาน
อาการของเบาหวานขณะตั้งครรภ์
1.น้ำตาลในเลือดสูงผิดปกติ หากคุณแม่ฝากครรภ์ตามปกติจะมีการตรวจคัดกรองเบาหวานอยู่แล้ว
2.คุณแม่และ/หรือทารกมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นมากกว่าปกติ
3.อาการอื่นๆ เช่น กระหายน้ำ ปัสสาวะบ่อย ปากแห้ง
ผลกระทบต่อแม่และเด็ก
โรคเบาหวานเทียมอาจนำไปสู่ครรภ์เป็นพิษ นอกจากนี้ยังส่งผลกระทบอื่นๆ ต่อคุณแม่ เช่น เกิดความเสื่อมของหลอดเลือด ไต และจอประสาทตา อาจติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะได้ง่าย และมีภาวะความดันโลหิตสูง
สำหรับทารก เบาหวานอาจทำให้ทารกมีน้ำหนักตัวมากเกินไปจนคลอดยาก อาจคลอดก่อนกำหนดเพราะแม่มีน้ำคร่ำในมดลูกมากเกินไป ตลอดจนทารกมีภาวะหายใจลำบากจนต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ นอกจากนี้ยังอาจทำให้ทารกมีภาวะตัวเหลือง และมีน้ำตาลในเลือดต่ำ เพราะร่างกายของทารกต้องผลิตอินซูลินจำนวนมากอยู่ตลอดเวลา
การป้องกันและการดูแลตัวเองเบื้องต้น
สำหรับคุณแม่ที่ยังไม่เป็นเบาหวานเทียมอาจป้องกันได้ด้วยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์แต่มีแคลอรี่ต่ำ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ โดยจะต้องเป็นการออกกำลังกายที่ไม่มีแรงสะเทือน เช่น ว่ายน้ำ เล่นโยคะสำหรับหญิงมีครรภ์ หากเป็นเบาหวานควรปรึกษาแพทย์ก่อนการตั้งครรภ์ หากเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์แล้ว นอกจากคุณแม่จะควบคุมอาหารที่มีน้ำตาลต่ำและออกกำลังกายสม่ำเสมอ ยังต้องรับประทานยาตามแพทย์สั่ง และพบแพทย์ตามนัดอีกด้วย
โดยสรุปแล้วเบาหวานขณะตั้งครรภ์เกิดจากฮอร์โมนต้านอินซูลินที่เกิดขึ้นขณะตั้งครรภ์ ทว่าเบาหวานชนิดนี้ป้องกันได้ง่ายๆ แค่คุณแม่เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ งดอาหารที่ให้พลังงานสูงเกินความจำเป็น ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เท่านี้คุณแม่ก็จะห่างไกลจากเบาหวานแล้ว
