คุณพ่อคุณแม่ของหนูๆ วัย 1 ขวบครึ่ง-3 ขวบ อาจจะประหลาดใจไม่น้อยที่จู่ๆ เจ้าตัวเล็กก็มีพฤติกรรมขี้หวงขึ้นมา การที่ ลูกหวงของ นั่นเป็นเพราะเขาเติบโตขึ้นพอที่จะรู้แล้วว่า ตัวเขาคือคนคนหนึ่ง จากเดิมที่เคยคิดว่าตัวของเขานั้นเป็นส่วนหนึ่งของคุณแม่ และวิธีที่จะแสดงออกถึงตัวตนของเขาก็คือการประกาศเป็นเจ้าของสิ่งต่างๆ ซึ่งหลายๆ ครั้งของสิ่งนั้นไม่ใช่ของเขาทำให้เกิดปัญหาขึ้นมาได้ โดยเฉพาะในบ้านที่มีลูกหลายคน เพราะด้วยความเป็นเด็กทำให้ไม่มีใครยอมใครง่ายๆ
อย่าบังคับให้ลูกต้องแบ่งปัน
พฤติกรรมขี้หวงของลูกในวัยนี้ ไม่ได้เป็นสัญญาณว่าเขาจะโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่เห็นแก่ตัว ในทางตรงกันข้าม การบังคับให้ลูกต้องแบ่งปันก่อนวัยอันควรต่างหากที่จะผลักดันให้เขากลายเป็นผู้ใหญ่ที่เห็นแก่ตัวได้ ดังนั้น ไม่ควรบังคับให้เด็กแบ่งของให้ใคร เพราะเมื่อเด็กคนอื่นเอาของเล่นของเขาไป เขาจะรู้สึกสูญเสียอย่างรุนแรง ในวัยนี้เด็กมักมีความต้องการให้ของของเขาเป็นของเขาเพียงคนเดียวเท่านั้น
เรียนรู้การเล่นร่วมกัน
แม้นี่จะเป็นพัฒนาการที่แสดงถึงการเติบโตอีกขั้นของลูก แต่ถ้าปล่อยให้ลูกมีพฤติกรรมไม่น่ารักต่อไปคงไม่ดีวิธีง่ายๆ ที่จะทำให้เด็กๆ ค่อยๆ เรียนรู้ว่า การแบ่งปัน อย่างแบ่งของเล่นไม่ได้ทำให้ของนั้นเสียหาย คือการเปิดโอกาสให้เด็กได้เล่นกับพี่น้องหรือเพื่อนวัยไล่เลี่ยกัน โดยเลือกของเล่นที่สามารถเล่นด้วยกันได้อย่างชุดเครื่องครัว ชุดอาหาร ชุดสวนสัตว์ หรือพาลูกไปเล่นกับเพื่อนๆ นอกบ้าน เขาก็จะเรียนรู้ว่าเขาไม่จำเป็นต้องเล่นอยู่คนเดียว
เข้าใจเรื่องสิทธิของคนอื่น
เพื่อให้ลูกเข้าใจว่า ของทุกอย่างไม่ได้เป็นเขาเพียงคนเดียว ควรทำสัญลักษณ์ที่จะแสดงให้ลูกเห็น และแยกแยะได้ว่าสิ่งไหนที่เป็นของเขาจริงๆ ที่เขาจะแสดงอาการหวงได้ และสิ่งไหนไม่ใช่เช่น ติดสติกเกอร์ลงบนของของเขา
หากเขาอยากได้ของที่ไม่มีสัญลักษณ์ว่าเป็นของเขาติดอยู่ ต้องรู้จักขออนุญาตและรอคอยเช่น หากพี่หรือน้องเล่นของเล่นชิ้นนั้นอยู่ ก็ต้องรอ แรกๆ เขาอาจไม่ยอมรอ ร้องอาละวาดอย่าเพิ่งตามใจนะคะ ค่อยๆ บอกเขาว่าจะรอเพื่อที่จะได้เล่น หรือว่าจะอาละวาดต่อก็ได้แต่นั่นไม่ได้ช่วยให้เขาได้สิ่งนั้นเร็วขึ้นโดยระหว่างรออาจหากิจกรรมอื่นให้ลูกทำไปก่อน การทำเช่นนี้นอกจากลูกจะได้เรียนรู้การเคารพสิทธิในสิ่งของของผู้อื่น เขายังได้เรียนรู้จักการรอคอยอีกด้วย
เมื่อลูกเติบโตขึ้นอีกขั้น
พฤติกรรมหวงของของเด็กจะลดลงเมื่ออายุได้ 3 ขวบ เพราะในวัยนี้เด็กมีทักษะทางภาษามากขึ้น จึงสามารถอธิบายสิ่งที่ต้องการได้ และจะรู้จักเรียนรู้ที่จะควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น แถมยังเริ่มรู้แล้วว่าพฤติกรรมใดที่แสดงออกมาแล้วเป็นที่ยอมรับของคนอื่นเขาจึงชอบช่วยเหลือผู้อื่น รู้จักแบ่งปันของเล่น เริ่มสนใจเด็กที่เล็กกว่ารู้จักการเล่นเป็นกลุ่มกับเพื่อนๆ วัยเดียวกัน แต่ถ้าเล่นกับเด็กที่โตหรือเล็กกว่าจะยังเล่นได้ไม่นาน แต่เขาเริ่มรู้ถึงวิธีการแบ่งปันและการอยู่ร่วมกับผู้อื่นแล้วล่ะค่ะ
ผู้เขียน : ชนาวรรณ์
นักเขียนนิทาน เรื่องสั้น บทความสุขภาพ-พัฒนาการเด็ก
