เชื่อมั้ยคะว่าคุณแม่สามารถดูแลฟันลูกได้ก่อนที่ฟันน้ำนมซี่แรกของลูกจะขึ้นเสียอีก และเป็นสิ่งที่ควรทำด้วยค่ะ เพราะเด็กที่ไม่คุ้นกับการทำความสะอาดช่องปาก เมื่อถึงเวลาที่ต้องแปรงฟันจริงๆ อาจต่อต้านการแปรงฟันได้
ทำไมต้องเริ่มดูแลก่อนฟันขึ้น
ในวัย 5-6 เดือน ลูกจะชอบเอาสิ่งของต่างๆ ที่หยิบได้เข้าปากแล้วเคี้ยวด้วยความมันเขี้ยว และจะมีน้ำลายออกมามากกว่าปกติ หากสังเกตดีๆ จะพบว่าสันเหงือกของลูกจะเริ่มนูนขึ้น ถ้าคุณแม่ลองคลำดู จะรู้สึกว่ามีอะไรแข็งๆ อยู่ใต้เหงือกแล้ว
ช่วงที่ลูกมีอาการเจ็บๆ คันๆ เหงือกนี้ คุณแม่ช่วยลดอาการคันเหงือกให้เขาได้ด้วยการหายางกัด หรือผลไม้แช่เย็นให้เขากัดเล่น ช่วงนี้คุณแม่ต้องใส่ใจดูแลทำความสะอาดลิ้นกับเหงือกให้ลูกบ่อยๆ เพื่อป้องกันไม่ให้มีคราบน้ำนมค้างอยู่ในปาก ซึ่งไม่ดีต่อฟันที่กำลังจะโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาเลย
นอกจากนี้หากไม่พิถีพิถันในการทำความสะอาดช่องปากให้ลูก อาจเกิดเชื้อราเป็นฝ้าขาวที่ลิ้นซึ่งเช็ดไม่ออกง่ายๆ แบบคราบน้ำนม ซึ่งคราบนี้จะทำให้ลูกเจ็บลิ้นเวลาดูดนมได้
ขั้นตอนง่ายๆ ในการทำความสะอาดเหงือก
วิธีการทำความสะอาดช่องปากลูกไม่มีอะไรยุ่งยากเลยค่ะ เพียงเตรียมน้ำต้มสุกอุ่นๆ และแปรงสำหรับแปรงเหงือกลูก ชนิดที่เป็นยางสวมนิ้วคุณแม่ หากไม่มีแปรงชนิดนี้ก็สามารถใช้ผ้าก็อซแทนได้ค่ะ
ส่วนขั้นตอนในการทำความสะอาดช่องปากให้ลูกก็ง่ายๆ ค่ะ
- ให้ลูกนอนบนตัก ถ้าคุณแม่ถนัดมือขวาให้สวมแปรงสีฟันยางหรือพันผ้าก็อซไว้ที่นิ้วชี้ด้านขวาแล้วจับลูกนอนหันศีรษะไปทางซ้ายของคุณแม่
- จุ่มนิ้วที่สวมแปรงสีฟันยางหรือพันผ้าก็อซไว้ลงในน้ำต้มสุกอุ่น
- ทำความสะอาดช่องปากของลูกให้ทั่ว โดยเริ่มจากกระพุ้งแก้ม, บนลิ้น, ใต้ลิ้น, สันเหงือก และเพดานปาก
ควรทำอย่างนี้วันละ 2 ครั้ง หลังจากลูกกินนมมื้อเช้าและตอนค่ำ
ช่วยให้ลูกสนุกกับการแปรงฟัน
ประโยชน์ของการทำความสะอาดช่องปากให้ลูกอย่างสม่ำเสมอ นอกจากช่วยให้ช่องปากของลูกสะอาดแล้ว ยังทำให้เขาชินกับการมีเครื่องมือเข้าไปทำความสะอาดช่องปาก ทำให้การแปรงฟันเป็นเรื่องง่ายสำหรับทั้งเขาและคุณแม่ แถมช่องปากที่สะอาดยังช่วยลดการอักเสบของเหงือกที่เกิดขึ้นในช่วงที่ฟันของลูกกำลังขึ้นได้ด้วย
สำหรับอายุของเด็กที่ฟันน้ำนมซี่แรกเริ่มขึ้น คือ ประมาณ 6 เดือน โดยฟันน้ำนมซี่แรกของลูกที่จะเริ่มโผล่ขึ้นมา คือ ฟันน้ำนมซี่หน้าด้านล่าง ซึ่งอาจจะขึ้นมาพร้อมกัน 2 ซี่ซ้าย-ขวา หรืออาจขึ้นมาทีละ 1 ซี่ก็ได้
เมื่อฟันซี่แรกของลูกโผล่พ้นสันเหงือกออกมา การทำความสะอาดช่องปากให้ลูกยิ่งเป็นเรื่องจำเป็นมากขึ้น คุณแม่ควรหมั่นทำความสะอาดฟันซี่น้อยๆ ของลูกอย่าให้มีคราบน้ำนมเกรอะกรังบนตัวฟันของลูกเพราะอาจทำให้ฟันผุได้
คุณแม่สามารถช่วยให้ลูกวัยนี้คุ้นกับแปรงสีฟันได้ โดยอาจเลือกแปรงลายการ์ตูนที่ด้ามเขย่าแล้วมีเสียงกรุ๋งกริ๋งให้ลูกถือเล่น พออายุ 1 ขวบ ค่อยเริ่มใช้แปรงสีฟันสำหรับเด็กแปรงให้เขา
ฟันน้ำนมที่ดีมีผลต่อการขึ้นของฟันแท้
การดูแลฟันน้ำนมให้ดีมีผลต่อการขึ้นของฟันแท้ด้วยค่ะ ถ้าดูแลฟันน้ำนมไม่ดี จะทำให้ฟันน้ำนมหลุดก่อนเวลาอันควร ฟันแท้จึงอาจขึ้นไม่เป็นระเบียบ ทำให้ฟันเก ฟันซ้อนได้ เพราะช่องที่ฟันแท้ควรจะขึ้นแทนที่ฟันน้ำนม จะถูกฟันข้างๆ เบียดเข้ามา คุณแม่จึงควรช่วยลูกทำความสะอาดฟันให้ทั่วถึงทุกซี่ ในช่วงแรกๆ ที่ลูกแปรงฟันเอง คุณแม่อาจต้องช่วยแปรงซ้ำอีกครั้ง ใช้ไหมขัดฟันเพื่อขจัดเศษอาหารที่ติดตามซอกฟัน ส่วนด้านบดเคี้ยวของฟัน มักจะมีร่องซึ่งทำความสะอาดยาก อาจต้องปรึกษาทันตแพทย์เพื่อเคลือบร่องฟันป้องกันฟันผุ
ผู้เขียน : ชนาวรรณ์
นักเขียนนิทาน เรื่องสั้น บทความสุขภาพ-พัฒนาการเด็ก